Schoolobservatie
Een observatie op school wordt ingezet als middel om een beeld te verkrijgen van het kind of de jongere in de schoolsituatie. Er kan gekeken worden naar het gedrag van een leerling, sociale interacties, de effectiviteit van de lesmethode en de specifieke onderwijsbehoeften van de leerling in de klassensituatie. Ook kan specifiek gelet worden op de mogelijkheden van aandacht- en concentratie, planning en organisatie en probleemoplossende vaardigheden. Dit kan waardevolle informatie geven over de ondersteuningsbehoeften en handelingsgerichte aanpak.
Speldiagnostiek
Bij jonge kinderen kan een spelobservatie onderdeel zijn van een psychodiagnostisch onderzoek. Spel is de "taal" van kinderen. Het helpt hen de wereld om hen heen te begrijpen, te verwerken en zich voor te stellen. Door spel te observeren, kunnen we kinderen beter ondersteunen in hun groei en leren, en ze helpen om zelfvertrouwen, creativiteit en probleemoplossende vaardigheden te ontwikkelen. Kinderen spenderen een groot deel van hun tijd in de klas. Dat is de plek waarop je kind zich naast de thuissituatie het meest in zijn element zou moeten voelen. Een schoolobservatie kan antwoord geven op uiteenlopende vragen en inzicht geven in het functioneren van een kind. Leerkrachten kunnen zich afvragen waarom bepaalde stof niet beklijft, waarom de aanpak tot nu toe niet werkt of wat er met een leerling aan de hand is wat zijn groei belemmert. Ze vragen zich soms af waar het gedrag van het kind vandaan komt en wat ze daaraan kunnen doen. Ook ouders kunnen deze vraag hebben en zich afvragen hoe een kind zich laat zien in de schoolsituatie. Daar zijn ze tenslotte zelf niet bij.